Menu

Przeglądy Dźwiękowych Systemów Ostrzegawczych

Tematyka przeglądów i konserwacji Dźwiękowych systemów ostrzegawczych DSO opisana została bardzo szczegółowo w wydanych w 2017 r. wytycznych Centrum Naukowo - Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej 'W-0004:2017". Poniżej przedstawione są wybrane zagadnienia z opublikowanych wytycznych.

Przeglądy dźwiękowych systemów ostrzegawczych powinny być wykonywane przez osoby, które posiadają odpowiednie przeszkolenie, doświadczenie i kompetencje w tym zakresie. Jako potwierdzenie kompetencji można uznać odbyte szkolenie przez producenta sprzętu.

Przeglądy systemów DSO powinny być przeprowadzane na podstawie tzw. planu konserwacji, który powinien być zawarty w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego obiektu. Plan taki musi opisywać wszystkie czynności konserwacyjne, które są niezbędne do utrzymania systemu w pełnej sprawności i które muszą być wykonane podczas przeglądu technicznego. Plan powinien zawierać przede wszystkim: harmonogram konserwacji, schemat blokowy systemu, określenie elementów wymagających konserwacji, dokumentację powykonawczą, instrukcję obsługi systemu, wykaz i miejsca przechowywania części zapasowych i narzędzi, certyfikaty i świadectwa dopuszczeń dla systemu.

Przed przystąpieniem do wykonania przeglądu należy poinformować użytkowników budynku o czynnościach, które będą przeprowadzane. Można w tym celu wykorzystać konserwowany system. Ponadto należy zablokować przekazywanie sygnałów do centrali systemu przeciwpożarowego. Na czas przeglądu należy przewidzieć zastępcze metody informowania o występującym zagrożeniu.

Przegląd DSO można podzielić na kilka kategorii. Jedną z nich są testy, które powinny być przeprowadzane w okresach co tygodniowych. Przeprowadzenie takich testów powinno spowodować, że po roku sprawdzony zostanie cały system. Dotyczy to w szczególności obiektów rozległych o dużej liczbie elementów systemu. Ten rodzaj testów powinien być przeprowadzany przez obsługę obiektu. Przeprowadzenie kontroli powinno obejmować sprawdzenie, czy emitowane komunikaty głosowe, po uruchomieniu DSO przez system sygnalizacji pożarowej, emitowane są we właściwej strefie. Należy sprawdzić prawidłowość działania mikrofonu strażaka, w tym także wyboru odpowiednich stref.

W kategorii przeglądów wykonywanych co trzy miesiące należy sprawdzić, czy nie uległy zmianie układy pomieszczeń. Zmiany takie mogą spowodować wzrost hałasu i może być konieczne zainstalowanie dodatkowych głośników. Należy sprawdzić, czy komunikaty nadawane są do odpowiednich stref po wywołaniu alarmu w centrali systemu przeciwpożarowego. Należy sprawdzić zrozumiałość komunikatów oraz zmierzyć poziomy ciśnienia akustycznego, odnotować je w książce eksploatacji i porównać z poprzednimi wynikami. Sprawdzenia wymagają regulatory głośności oraz po otrzymaniu sygnału czas przejścia w stan alarmu, który nie powinien przekraczać 3 sekund. W przypadku ustawionych czasów opóźnień należy zweryfikować ich wartości. Sprawdzenia wymaga książka kontroli systemu. Należy zweryfikować odnotowane uszkodzenia pod kątem ich usunięcia.

Ostatnią kategorią przeglądów są przeglądy roczne, w ramach których wykonywane są czynności opisane dla przeglądów kwartalnych oraz dodatkowe opisane dalej. Wymagane jest sprawdzenie działania funkcji stopniowej ewakuacji. Opcja ta umożliwia nadawanie różnych komunikatów do różnych stref, co pozwala na przeprowadzenie ewakuacji w kilku etapach. Najpierw dla osób najbardziej zagrożonych i narażonych na niebezpieczeństwo związane z pożarem, a dopiero później dla dalszych części budynku. Konserwator systemu musi sprawdzić czy w ciągu 12 miesięcy zostało wykonane ćwiczenie obsługi centrali, w tym przekazywania komunikatów z wykorzystaniem mikrofonu strażaka.

Poszczególne elementy składowe systemu również podlegają szczegółowej kontroli. W ramach przeglądu kwartalnego należy sprawdzić, czy pomieszczenie, w którym umieszczona została centrala i mikrofon strażaka jest zabezpieczone przed dostępem osób niepowołanych. Czy obwody centrali, mikrofon, wentylator są czyste i nie posiadają uszkodzeń mechanicznych. Ocenić trzeba czy elementy sterujące na centrali i wskaźniki działają prawidłowo, czy komunikaty nie związane z działaniem DSO blokowane są podczas prowadzonej akcji ratowniczej (np. podkłady muzyczne, ogłoszenia itp.). Poziom natężenia dźwięku tła przy mikrofonie nie może przekraczać 70 dB. Sprawdzenia wymaga wykrywanie uszkodzenia transmisji pomiędzy centralą SSP, a centralą DSO. Sprawdzenie zasilania centrali powinno polegać najpierw na odłączeniu zasilania rezerwowego i sprawdzenia prawidłowości działania systemu, a następnie wykonania tego samego przy odłączonym zasilaniu podstawowym.

Rezerwowe zasilanie powinno zapewniać działanie systemu przez 24 h w stanie dozorowania i 30 min w stanie alarmu. w takich warunkach komunikaty głosowe muszą być nadal zrozumiałe, a natężenie dźwięku nie może spaść o więcej niż 6 dB. Ponowne włączenie zasilania powinno powodować gotowość systemu do przekazywania komunikatów w czasie nie dłuższym niż 10 sekund. Pojemność akumulatorów nie może być mniejsza niż 80%. Poniżej tej wartości akumulatory muszą zostać wymienione na nowe. Temperatura w otoczeniu akumulatorów także nie może przekraczać wartości określonych przez producenta.

Oględzin wzrokowych wymagają złącza w zakresie oceny ich dokręcenia i czystości. Głośniki i linie głośnikowe w pierwszej kolejności wymagają oględzin dotyczących uszkodzeń mechanicznych. Ponadto należy sprawdzić czy uszkodzenia linii głośnikowej sygnalizowane są w centrali systemu.

Przy każdym przeglądzie kwartalnym należy sprawdzić co najmniej 25% głośników (w ciągu roku 100%) pod kątem jakości dźwięku przez zastosowanie odpowiedniego sygnału audio (np. sinusoidalny z zastosowaniem filtrów tercjowych w zakresie częstotliwości od 500 do 8 kHz lub nagranie muzyczne). Podczas przeglądu rocznego w ramach kontroli linii głośników należy ocenić ich zamocowania oraz czy impedancja linii odpowiada podanej w projekcie systemu i zaprogramowanej w centrali. Należy zmierzyć impedancję linii.